Bernhard Czechanowicz mieszkał i pracował w Pszczynie zaledwie trzy lata. Był właścicielem sklepu obuwniczego, będącego częścią wrocławskiej sieci Breslauer Schuhwaren-Haus, który prowadził w budynku hotelu Pod Białym Łabędziem, z wejściem od strony dzisiejszej ulicy Piastowskiej.
Bernhard Czechanowicz urodził się 9 lipca 1879 roku we Wrześni (Wreschen) w ówczesnej pruskiej rejencji poznańskiej. Był synem kantora miejscowej synagogi i rzeźnika rytualnego, Gersona Judy Czechanowicza (1836-1919) i Ernestiny (Esther) z domu Holiszkowskiej (1843-1917). Zgodnie z zapisem w księdze meldunkowej, do Pszczyny (Pless) przybył 5 marca 1903 roku z Wrocławia (Breslau) i zamieszkał w nieistniejącej już kamienicy przy Polnischestrasse 1 (dzisiaj ulica Piastowska 1), której większą część zajmował hotel Zum Weissen Schwan.
10 sierpnia 1903 roku Bernhard poślubił Selmę Chorinskÿ, urodzoną 11 kwietnia 1879 roku we Wschowie (Fraustadt) i zamieszkałą we Wrocławiu przy Freiburgerstrasse 34, córkę mistrza krawieckiego Louisa Chorinskiego i Rosalii z domu Sabor. Selma po ślubie zamieszkała w Pszczynie, gdzie 30 maja 1904 roku urodziła się pierwsza córka Czechanowiczów – Ilse.
Czechanowicz na parterze budynku hotelu Zum Weissen Schwan od strony Polnischestrasse otworzył sklep obuwniczy, będący częścią wrocławskiej sieci Breslauer Schuhwaren-Haus. Ze względu na niepublikowanie przez kupca reklam na łamach miejscowej prasy, prześledzenie oferty wydaje się niemożliwe. Jedną z nielicznych dostarcza jednak pszczyńska księga adresowa autorstwa Johannesa Luppy z 1906 roku. Dowiadujemy się z niej o szerokim wyborze wyrabianych na miarę butów z cholewami (zarówno męskich, damskich, jak i dziecięcych), butów balowych w wielu wzorach, wyrobów z filcu, a także prawdziwych petersburskich kaloszy. Ostatnie z wymienionych robiły w tamtym czasie wielką furorę, nie tylko ze względu na ich niską cenę, ale także, gdyż powszechnie uchodziły za nieprzemakalne i idealnie sprawdzały się zarówno na porę deszczową, jak i zimę. Produkowane były na masową skalę w założonej w 1860 roku fabryce Trójkąt w Petersburgu, słynącej z wyrobu produktów gumowych.
Czechanowicz zaraz po przybyciu do Pszczyny został członkiem miejscowej Gminy Synagogalnej. W listopadzie 1905 roku został wymieniony na liście członków uprawnionych do biernego i czynnego prawa wyborczego w nadchodzących wyborach do Rady Reprezentantów. W głosowaniu, które odbyło się 8 grudnia, nie wziął jednak udziału.
Hotel Zum Weissen Schwan na początku XX wieku
Od strony Polnischestrasse widoczna jest witryna sklepu Bernharda Czechanowicza, a po jej lewej stronie tablica m.in. z nazwą Breslauer Schuchwaren-Haus.
Po prawej stronie fragment powyższego zdjęcia z powiększeniem części, w której mieścił się sklep Czechanowicza
15 września 1906 roku Czechanowiczowie wyprowadzili się do Wrocławia, a nowym właścicielem ich sklepu został przybyły w tym samym czasie Wilhelm Feldmann, który do początku 1907 roku prowadził go jeszcze pod nazwiskiem poprzednika. 2 sierpnia 1909 roku Bernhardowi i Selmie urodziła się druga córka – Lucy. Miejsce jej narodzin na razie pozostaje nieustalone.
W 1912 roku rodzina przeprowadziła się do Gdańska (Danzig). Jak wskazują adnotacje na marginesie akt metrykalnych Czechanowiczów, zarządzeniem prezydenta rejencji gdańskiej z 18 listopada 1912 roku nazwisko Bernharda, jego żony i córek zostało zmienione na Gerson.
Gdańskie księgi adresowe wymieniają Bernharda jako zarządcę przedsiębiorstwa (1912) oraz kupca (1914-1928). Ten mieszkał kolejno przy Joppengasse 14 (1912), Milchkannengasse 26 (1912-1914) i Junkergasse 1 (1915-1928). W Adressbuchach z lat 1925-1928 pojawia się także Ilse, określana jako kasjerka.
Pod koniec lat 20. Gersonowie przeprowadzili się do Wrocławia. Tamtejsze księgi adresowe z lat 1929-1932 wymieniają Bernharda jako kupca zamieszkałego na pierwszym piętrze kamienicy przy Wallstrasse 13.
Losy rodziny po 1933 roku nie są znane. W momencie przeprowadzania spisu powszechnego z 17 maja 1939 roku nie przebywali już na terenie Niemiec, choć z formalnego punktu widzenia nadal byli obywatelami niemieckimi. Najprawdopodobniej wyemigrowali do Ameryki Południowej i osiedlili się w Chile. Poszlaką może być tutaj grób zmarłej 19 lipca 1986 roku Lucy Bergmann z domu Gerson na żydowskim cmentarzu Las Puertas del Cielo w Santiago. A czy rzeczywiście jest to druga córka Bernharda i Selmy, tego jeszcze nie wiadomo.
© Sławomir Pastuszka